Historie Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest aangaande een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 een Acte betreffende Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in acht departementen met zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
dit departement met een Amstel
dit departement met een Delf
Ook lagen verder dit departement over de Schelde en Maas en dit departement over een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de nieuwe rangschikking niet en na een instelling in 1801 over het Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld volgens een oude gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest verwisselen door het Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden aangaande de Maas.
Nadat een Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, bleef de opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet met 29 maart 1814 werden een departementen verwisselen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden betreffende een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Door minister Met Maanen werden in een grondwetcommissie alsnog een titel Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen aangaande achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch het werden via de rest van de commissie verworpen.[2]
Een andere provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour over Friesland naar Holland, maar een deel betreffende Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werden tevens dit laatste Hollands Brabant, nederland van Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te verminderen werden Holland bij de grondwetsherziening aangaande 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate wegens Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zich voorbij zag gaan ten gunste aangaande Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende positie van Amsterdam en drong men aan op het herstel aangaande de verdeling zoals deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Hier werd echter niet aan tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel met een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit met Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake over ons samenvoeging met een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd duidelijk dat deze plannen van de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel over Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en het IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door middel betreffende de Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in het noorden door geneesmiddel over een Afsluitdijk aan de provincie Friesland.
Een provincie mag worden onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en eerst het IJ) zodra grens werkt.
Ten zuiden betreffende het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden met Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en tegelijk dit Gooi, evenals een dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en niet totaal vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en andere, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een stad Alkmaar. Er bevinden zichzelf in het deel aangaande wordt hier doorgestuurd de provincie verder landelijker gebieden: Waterland, een grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in het noorden de Kop aangaande Noord-Holland met het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust betreffende een provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen bekende badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar een duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De regio tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden over het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Ons deel over Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en overige industrie: dit kan zijn het westelijk gebied over dit Noordzeekanaal, met als middelpunt een haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden over Kennemerland ligt de antieke marktplaats Schagen en op klik voor meer info de noordpunt over het schiereiland de marinehaven Den Helder, daarnaast veerhaven voor Texel.
Met de oostkust liggen historische steden mits Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook dit eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn dit IJ (ooit ons zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende de daarin, alang Check dit uit vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, dat uitgezonderd in Amsterdam ook in steden zodra Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel kan zijn te horen, daar hier heel wat Amsterdammers wonen. Een meest organische dialecten vindt men op het platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe verdere dit lokale dialect betreffende een standaardtaal afwijkt; bovenal dit Tessels en het Wierings beschikken over ons heel persoonlijk karakter.
Net mits in andere dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake aangaande ons teruggang aangaande een dialecten. Zeker zijn enkele dialecten alsnog opvallend vitaal. Met name dit Volendams wordt ter plaatse nog enorm algemeen gesproken. Overige dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds een barrière en het blijkt ook uit een dialecten. Een dialecten ten noorden van het IJ bestaan de meest afwijkende.
Bij dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans bekijken ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden van het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten aangaande Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls indien Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- zodra Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in een Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond of een Waddeneilanden beschikken over ons heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, waar ze zichzelf op verschillende punten juist opvallend hebben vernieuwd en daardoor zeer scherp betreffende een omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De ordening met een dialecten boven dit IJ is problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Veelal is op de verwantschap met dit Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over heel wat gemeen met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Het Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen hebben en heeft het nooit volstrekt mogen verwisselen, zodat Friese vormen en constructies nog voortleven in de dialecten. Alhoewel deze theorie veel aanhang bezit, is ze via verschillende taalkundigen van de hand gewezen en zouden de Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is een overheids-NV, opgericht op 4 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland wanneer enige aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht van de besturen aangaande de recreatieschappen voor de ontwikkeling, aanleg, het beheer en onderhoud betreffende zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn 2 omvangrijke nationale parken: dit Nationaal Park Duinen met Texel (een hele westzijde met Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook betreffende Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook bestaan daar in Noord-Holland ons tiental overige via Natura 2000 aangewezen kijk hier beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk met Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland nog ettelijke verschillende vollere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens dit hoofdartikel aan dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort